Gparted kullanalım, Ubuntu Kuralım

!! UYARI: Burada anlatılan program yanlış kullanımda sisteminize zarar verebilecek bir programdır. Bu yüzden hayati öneme haiz belgelerinizin ve dosyalarınızın mutlaka yedeğini alın. Yazar oluşabilecek kayıplarınız ve zararlarınız için sorumluluk kabul etmeyecektir. !!

Gparted Ubuntu Live CD içinde de bulunan ve diskimizi bölümlemeye yarayan bir program. İşletim sistemlerini yüklemeden önce diskimizi bu işletim sistemine göre ayarlamamız gerekir. Bir çok bilgisayarda biz istemesek de MS Windows (tm) geldiği için diskler de bu işletim sistemi için ayarlanmıştır. Her hangi başka bir GNU/Linux dağıtımı kurmak için diski yeniden ayarlamamız gerekir.

Ubuntu son (8.04) versiyonu ile kurulum olayını çok kolay bir hale getirdi. Wubi kullanarak Ubuntu'yu MS Windows'a (tm) her hangi bir program gibi kurabiliyoruz. Fakat Ubuntu'yu "eski moda" yöntemlerle kurmak istiyorsak diski bölümlememiz gerekir. Gparted'a bakalım.

Gparted Ubuntu Live CD içerisinde Sistem -> Yönetim -> Partition Editor adresinde ikamet eder. Tıklayarak çalıştırabiliriz.

Program başladığında, büyük olasılıkla daha az disk bölümü ile, aşağıdakine benzer bir görünümü olacaktır.


Yukarıda grafiksel, aşağıda liste olarak diskimizdeki bölümleri görebiliriz. Her bir fiziksel disk /dev/sda, /dev/sdb v.b. olarak adlandırılır. Disklerdeki bölümler (partition) de /dev/sda1, /dev/sda2 v.b. olarak adlandırılır.

Yukarıdaki görüntüde toplam 4 bölüm bulunmaktadır. ntfs olan sda1, fat32 olan sda5, ext3 olan sda6 ve swap olan sda7. sda2 olarak görünen extended bölüm aslında tam bir bölüm değildir. Fazla sayıda disk bölümü olursa bunların bir kısmının extended olarak gruplanması gerekir. Adından da anlaşılacağı üzere genişletilmiş bir alandır.

MS Windows (tm) yüklü bir bilgisayarda göreceğiniz görüntü büyük olasılıkla tek bir ya da iki tane büyük NTFS bölümü olacaktır. Bazı bilgisayarlar, özellikle notebooklar, geri yükleme bilgilerini de MS Windows'tan (tm) görülemeyen gizli bir bölümde tutmaktadırlar. Kafanız karışmasın.

Evet, Ubuntu'yu ya da GNU/Linux'u kurmak için yapmamız gereken şu: Daha önceden varolan NTFS bölümünü(bölümlerini) küçülterek ve gerekirse taşıyarak diskin sonunda (ya da ortasında) boşluk açacağız. Eğer bahsettiğim gibi bir geri yükleme, yedekleme bölümü bulunuyorsa bu bölüme hiç dokunmamanızı salık veririm. Bilgisayarı yapanlar tarafından özel geliştirildiği için standartlara uyumlu yapılmamış olabilirler. Bir daha geri yükleme bilgilerine ulaşamayabilirsiniz.

Gözünüz yeterince korktu ise devam edelim. C: ya da D: olarak bildiğiniz bölümlerin hangisi olduğunu anlayabilmek için, mountpoint özelliğine bakabilirsiniz. Burada yazan isim, disk bölümünün (C: ya da D:) adı olacaktır. Eğer adı yazmıyorsa büyüklüğüne bakarak tahmin edebilirsiniz. Hangi bölümün hangisi olduğunu anladıysanız ne yapacağınıza karar verebilirsiniz. Gerçi çok fazla seçeneğiniz yok.

Bundan sonra Geri Yükleme bölümünü yok sayarak yazıyorum. Eğer varsa da ellememenizi ve sizin de yok saymanızı öneriyorum.

!! Yapılacak değişiklikler ile eğer varsa Geri Yükleme bölümüne erişiminizi tamamen yitirebilirsiniz. Oluşturabiliyorsanız CD/DVD olarak mutlaka yedek alın. !!

Bölümler üzerinde oynamamadan önce sağ tıklayıp unmount diyerek bölümleri kullanıma kapatmanız gerekir. Bunu yapmadan önce değişiklik yapamazsınız.

Eğer tek bir NTFS bölümü varsa (yok saydığımızı unutmayın) sağ tıklayıp Resize/move diyerek küçültebilirsiniz. Boşluğu sağ tarafta yani diskin son bölümlerinde oluşturuyoruz.

Eğer iki NTFS bölümü varsa (yok saydığımızı unutmayın) ikisine de teker teker resize ve move diyerek yine sonda boşluk açabilirsiniz.

• Açılan boşluğa sağ tıklayarak New diyoruz.
• Eğer bir extended partition yoksa, öncelikle bunu oluşturalım. Bütün boşluğu doldurarak yeni bir extended partition oluşturun.
• Extended partition'ın içinde logical olarak 1GB boyutlu bir swap alanı oluşturun. Eğer RAM'iniz fazlaysa daha küçük, azsa daha büyük bir alan gerekecektir.
• Extended partition'ın içinde kalan boşluğa da, boşluğu dolduracak kadar büyük, yine mantıksal, bir ext3 partition oluşturun.
• Yaptığınız değişiklikler henüz diske yazılmadı. Yani diskte herhangi bir değişiklik yapılmadı. Yapılması için emir verdiğiniz değişikliklerin listesini en altta görebilirsiniz.
• Son olarak kontrol edip değişiklikleri onaylayın.

Eğer sonda kalan geri yedekleme bölümünden dolayı Extended alan zaten varsa, move/resize işlemleri ile yukarıda anlatılan şekilde ayarlayabilirsiniz.

Evet hayırlı olsun. Yeni diskiniz Ubuntu kurulumuna hazır.